یکی از شهرهای تاریخی ایران، ‌شهر اصفهان می‌باشد. ازلحاظ جمعیت این شهر سومین شهر پرجمعیت ایران و هجدهمین شهر پرجمعیت خاورمیانه است. این شهر جاذبه‌های تاریخی زیادی دارد که اغلب آن‌ها متعلق به دوران صفویه است و به تائید یونسکو رسیده است. یکی از القاب این شهر نصف جهان است اطلاق این لقب به علت وجود آثار نفیسی چون مناره‌ها و پل‌های سرپوشیده در این شهر است. از سویی دیگر این شهر به همراه شهر رشت جزء نخستین شهرهایی هستند که در سال 2005 به‌عنوان شهرهای خلاق به عضویت سازمان جهانی یونسکو درآمدند.

این شهر نه‌تنها ازلحاظ تاریخی که ازلحاظ صنعتی نیز در زمره شهرهای فعال ایران قرار دارد. صنایعی چون ذوب‌آهن اصفهان و فولاد مبارکه اصفهان از پیشگامان صنایع فولاد در ایران هستند. از سویی دیگر صنایع مرتبط با طلا در این شهر به‌وفور یافت می‌شود.

جاری بودن بزرگ‌ترین رودخانه از میانه‌های این شهر باعث بوجود آمدن جاذبه‌های طبیعی و مصنوعی زیادی در این شهر شده است. برای مثال پارک جنگلی ژوان در نزدیکی این شهر به علت مجاورت رودخانه زاینده‌رود است. همچنین وجود مناطقی مانند پارک ملی کلاه قاضی که محل زیست جانوران زیادی مانند کل، پازن، بز، آهو و عقاب است به علت مجاورت همین رودخانه پدید آمده است. از سویی دیگر بر روی مسیر این رودخانه زیبا پل‌های زیادی بوجود آمده است که جزء شاهکارهای معماری و جاذبه‌های تاریخی این شهر محسوب می‌شوند.

دسته‌بندی جاذبه‌های تاریخی شهر اصفهان

در یک نگاه کلی جاذبه‌های این شهر را به چند دسته کلی می‌توان تقسیم‌بندی کرد. در دسته اول پل‌های هستند که به آن‌ها در ادامه خواهیم پرداخت. از جاذبه‌های دیگر این شهر وجود فضاهای سبز و پارک‌های زیبا هستند که آب‌وهوای گرم و خشک آن را بسیار مطبوع نموده است. از دیگر جاذبه‌ها به مراکز مذهبی، بازارها و مراکز سیاسی این شهر می‌توان اشاره کرد. در کنار این جاذبه ها البته میتوان از صنایع دستی موجود نیز بهره برد زیرا شهر اصفهان مرکز تولید صنایع دستی متنوعی می باشد.

پل‌ها

همان‌طور که در ابتدای این مقاله نیز به آن اشاره شد به دلیل جاری بودن رودخانه زاینده‌رود در شهر اصفهان پل‌های زیادی احداث‌شده است. ازجمله این پل‌ها پل الله‌وردی خان یا سی‌وسه‌پل، پل خواجو و پل شهرستان را می‌توان نام برد.

سی‌وسه‌پل

وجه‌تسمیه سی‌وسه‌پل به دلیل وجود سی‌وسه دهانه آن می‌باشد. در سال 1008 قمری همان با دوران پادشاهی شاه‌عباس صفوی این پل توسط الله‌وردی خان و زیر نظر استاد حسین بنا شروع به احداث گردید و در سال 1011 ساخت آن به اتمام رسید. در دوران صفویه این پل محل برگزاری جشن‌هایی چون آب‌پاشان و خاج‌شویان ارامنه در زمان صفویان است. این پل بنا به شواهد تاریخی این پل به هزینه شخص الله‌وردی خان و همزمان با احداث چهارباغ تأسیس‌شده است و به‌نوعی اتصالی بین چهارباغ بالا و پایین محسوب می‌شود. بسیاری از مسافران و جهانگردان خارجی از این پل به‌عنوان شاهکاری در معماری ایران یاد می‌کنند.

پل خواجو

از دیگر شاهکارهای معماری در شهر اصفهان به پل خواجو می‌توان اشاره کرد. این پل در سال 1060 هجری قمری و در زمان شاه‌عباس دوم احداث‌شده است. این پل دارای 26 دهانه است و از ویژگی‌های منحصربه‌فرد آن می‌توان به قابلیت بسته شدن دهانه‌های آن‌که سبب بالا آمدن آب و درنتیجه سهولت آبیاری زمینه‌ای کشاورزی می‌شود. در میانه این پل اما ساختمانی مزین به نقاشی‌های سقفی می‌باشد. این مکان محل استقرار خانواده شاه بوده است که هم‌اکنون نیز وجود دارد.

پل شهرستان

این پل در خیابان مشتاق دوم و مجاورت منطقه جی قرار دارد. برای نخستین بار این پل در زمان ساسانیان احداث‌شده است و در زمان دیلمیان و سلجوقیان مرمت‌شده است. این پل اغلب کاربرد نظامی داشته است. در این منطقه آثار باستانی دیگری مانند مسجد جامع جی و قلعه قدیمی اصفهان را می‌توان مشاهده نمود.

فضاهای سبز و پارک‌های

در این شهر به منظور تعدیل خشکی هوا تمهیدات گوناگونی اتخاذ شده است که از آن جمله استفاده از فضای سبز و پارک ها در بخش های مختلف شهر است. برای مثال چهار باغ بالا و پایین در شهر اصفهان به این منظور احداث شده است. زمان احداث آن به دوره شاه عباس صفوی بازمیگردد. البته ظاهر آن در طول زمان دستخوش تغییراتی شده است مانند جوی آبی که از میان این خیابان جاری بوده است و یا مسیر سواره رو که در گوشه ای از این خیابان لحاظ شده بود. پل الله وردی خان یا همان سی و سه پل این خیابان را به دو بخش بالا و پایین تقسیم می کند. در گوشه ای از این خیابان مدرسه شهید مطهری قرار گرفته که یکی از مدارس تاریخی اصفهان می باشد.

چهل ستون

از دیگر فضاهای سبز و باغ هایی که در دوره صفویه در اصفهان ایجاد شده است باغ اطراف عمارت چهل ستون است. این فضای سبز در زمان  شاه عباس اول احداث شده است. در میان این باغ کاخی بنا شده که در زمان شاه عباس دوم این بنا تکمیل شده است. در این بنا ایوانی با بیست ستون چوبی قرار دارد که چون تصویر آن در حوض مقابل می افتد تعداد ستون ها چهل عدد می شود. در پای چهار ستون اصلی این عمارت چهار شیر سنگی که به حوضچه متصل هستند قرار دارند. این شیرها در واقع آبنماهای کاخ هستند. این ستون ها مربوط به تالار آینه  می باشد. در مرکز این کاخ تالاری مربوط به میهمانان خارجی قرار دارد که دیوارهای آن به نقاشیهای مختلفی که مناظز مراورات شاهان عباسی با دیگر پادشاهان را به تصویر می کشد. هم چنین برخی از این تصاویر مربوط به نبرد شاهان صفوی می باشد.

عمارت هشت بهشت

این عمارت در زمان شاه سلیمان صفوی به اتمام رسیده است که در واقع شامل عمارت چهار صفحه ای در مرکز و فضای سبز خیره کننده در اطراف آن است. ساختمان هشت بهشت دو طبقه است و طبقه بالای آن به گچبریهای زیبا و آینه کاری مزین است. طول این عمارت 10 متر  وعرض آن 35 متر است که با ارتفاع دو متر بالاتر از سطح باغ احداث شده است و با 10 پله به داخل عمارت میتوان دسترسی داشت. پس از این پله کان دو ایوان قرار دارد که به سرسرای مرکزی که شامل یک حوض هشت ضلعی است راه دارد. سقف و دیوارهای ایوانها با نقشهای زیاد طلاکاری شده اند.

البته شرح باغها و فضا های سبز اصفهان به این مجمل خلاصه نمی شود اما همین اشاره نمایانگر اهمیت و جایگاه باغها و فضاهای سبز در این شهر تاریخی است.