فرقی نمی کند قصد دارید به کجا سفر کنید برای اینکه حد اکثر لذت را در سفرهای خود تجربه کنید لازم است تا قبل از سفر برنامه ریزی مناسبی داشته باشید. اغلب افراد با جستجو در اینترنت قصد دارند تا برنامه مناسبی برای سفر خود آماده کنند اما نکته مهم این جا است که هر کس لازم است بر اساس نیاز های خودش و متناسب با شرایط شخصی اش برنامه سفرش را تنظیم کند. به همین منظور باید برنامه ای برای انجام یک سری فعالیت ها قبل از سفر داشته باشیم. در این مقاله شما با اقدام های متقاوتی آشنا خواهید شد. بعد از آن نیاز است تا متناسب با نیازهای شخصی خودتان اقدام به تهیه چک لیست نمایید تا هر کدام از اقدامات را بعد از انجام بتوانید رصد کنید و البته در نهایت بتوانید به حد اکثر لذت از سفر خود دست پیدا کنید.
انتخاب نوع سفر
در بسیاری از توضیحات اشاره شده که اولین گام برای برنامه ریزی سفر تعیین مقصد است. اما قبل از تعیین مقصد باید مشخص شود که شما قصد دارید چه نوع سفری را تجربه کنید. در کتاب راه و چاه سفر انواع سفرها به تفصیل توضیح داده شده است. در گام اول لازم است تا بر اساس علاقه شخصی و اینکه در چه فصلی از سال قرار داریم تعیین کنیم که به چه نوع سفری می خواهیم برویم. سفر های را بر اساس متغیرهای متنوعی میتوان دسته بندی کرد که در این جا دسته بندی بر اساس نوع فعالیت را به اختصار خواهیم داشت.
انواع سفر بر اساس نوع فعالیت
- اکوتوریسم: این نوع سفر نوعی طبیعت گردی مسئولانه است که در آن مسافران چیزی جز رد پا از خود به جا نمی گذارند و چیزی جز عکس ها و خاطرات از طبیعت به همراه خود نمی برند. علاقه مندان به این نوع از سفر به نوعی طرفداران گردشگری پایدار اند.
- گردشگري مذهبي: این نوع از گردشگری که در کشور ما بسیار رواج دارد به قصد زیارت اماکن مذهبی و یا شرکت در مراسم آیینی و دینی انجام می شود. شهر هایی چون مشهد، قم و شیراز مقصد اصلی در این نوع گردشگری اند.
البته بازدید از خانقاه ها، کلیساها و سایر اماکن مذهبی هم در این دسته قرار می گیرند. همچنین گردشگری حلال که در آن مسلمانان علاوه بر بازدی از اماکن مورد نظر به انجام امور دینی هم می پردازند گردشگری مذهبی محسوب می شود.
- گردشگري غذا: اين نوع از گردشگري در سالهای اخير در كشور ما طرفداران زيادي پيدا كرده است. در حقیقت در اين نوع از سفرها، مسافران در كنار سفر و آشنايي با يك منطقه در اقامتگاه‌هاي بومي ساكن می‌شوند و از غذاهاي محلي استفاده میکنند. در كشور ما استان گيلان يكي از مقاصد پرطرفدار است. تنوع غذايي اين منطقه سرسبز بر كسي پوشيده نيست. بههمينعلت سالانه گردشگران زيادي، براي استفاده از طعم‌های بینظیر به اين منطقه سفر میکنند. تجربه «ترشيتره» و «باقالا قاتق» در كنار ماهي شور بسيار دل‌چسب خواهد بود.
- ژئوتوريسم: علاقه مندان به این نوع از گردشگری در کنار راهنما به یادگیری مطالبی مهم در رابطه با پدیده های زمین شناسی خواهند پرداخت. البته در برخی از کشورها هم ژئوپارک هایی به همنی منظور تاسیس شده است. در کشور ما هم جزیره قشم یکی از شهر های فعال در این نوع گردشگری است.
- گردشگري كودكان: گردشگری کودکان جزء رشته هایی است که در سالهای اخیر طرفداران زیادی پیدا کرده است. کودکان در حین سفر فرصت آشنایی با پدیده های زیادی را دارند و البته تاثیری که سفر بر روی آنها می گذارد به مراتب عمیق تر از تاثیری است که بر روی افراد بزرگ سال می گذارد. به همین دلیل است که در سالهای اخیر تمرکز بر روی این نوع از گردشگری افزایش یافته است.
- گردشگري فرهنگي یا گردشگری تاریخی: در این نوع از گردشگری افراد تمایل به آشنایی با میراث فرهنگی یک منطقه دارند. در کشور ما ایران که مهد تمدن و فرهنگ بشری است این نوع از گردشگری یکی از پر طرفدار ترین انواع گردشگری است که توریست های زیادی را به کشور ما فرا میخواند. مجموعه تخت جمشید سالانه بالغ بر ؟ بازدید کننده دارد. در کنار آن شهرهای تاریخی ایران مانند اصفهان سالانه مقصد هزاران گردشگر از نقاط مختلف است. در این نوع گردشگری تمرکز گردشگران بر بازدی از اماکن تاریخی و مرور تاریخ ابنیه است.
- گردشگري روستايي و عشايري: امروزه تکنولوژی در بسیاری از جنیه های زندگی به کمک انسان آمده است و در بسیاری از موارد زندگی انسان را سهل تر کرده است. اما همین تکنولوژی گاهی منجر به برهم خوردن آرامش زندگی شده است به همین دلیل بسیاری از ساکنان شهر ها به دنبال بازیابی این آرامش رویایی هستند. به همین منظور به مناطق بکر روستایی و عشایری سفر میکنند. فرصت تجربه زندگی به دور از تکنولوژی باعث می شود که بسیاری از تنش های ناشی از تکنولوژی از بین برود. تصور فرصت زندگی در چادر عشایر و آواز خواندن در دشت های سرسبز برای افراد بسیاری یک رویا است.
- گردشگري شهري: این نوع از گردشگری به خاطر تنوعی که دارد طرفداران زیادی دارد. در این نوع از گردشگری افراد به دلایل گوناگون به شهرها مراجعه می کنند. این دلایل می تواند یک نمایشگاه، بازدید از یک موزه و یا یک پارک باشد. در اغلب شهرها امکانات استفاده از ورزشگاه ها و برگزاری مسابقات تماشاچیان زیادی را به سمت خود جلب می نماید.
- گردشگري سلامت: در این نوع از گردشگری افراد یا به دنبال بازیابی سلامت دوباره خود هستند و یا تمایل دارند از سلامتی خود محافظت نمایند. در واقع در نوع اول افراد به دنبال مراکز درمانی خوب و امکانات درمانی به مقصد مورد نظر مراجعه می کند در حالی که در نوع دوم گردشگران در پی استفاده از منابع مختلف برای حفاظت از سلامت خود هستند. شهرهایی چون تهران و شیراز مقصد مسافران زیادی برای استفاده از خدمات درمانی است اما شهر هایی چون اردبیل و سرعین برای مراجعه به چشمه های آب گرم مقصد بسیاری از مسافران است. در این میان برخی نیز تمایل دارند از چشمه های گل افشان برای خواص درمانی بینظیر استفاده کنند این چشمه ها اغلب در استان های سیستان و بلوچستان قرار دارد.
یکی دیگر از اهداف گردشگری، بازیابی سلامت است؛ به این معنی که برخی از افراد برای درمان ناگزیر به سفر به دیگر مناطق‌اند. در کشور ما وجود بیمارستان‌های مجهز و پزشکان حاذق، شهر شیراز را به یکی از قطب‌های پزشکی کشور مبدل کرده است. بههمیندلیل بسیاری از هم‌وطنان و یا مسافران خارجی این شهر را برای سپری کردن دوره درمانی انتخاب میکنند. از این نوع گردشگری به اعزام بیماران حتی به خارج از کشور برای اعمال جراحی خاص میتوان اشاره کرد. البته درحالحاضر بسیاری از این خدمات درمانی در کشور قابل ارائه است و حتی کیفیت مناسب خدمات باعث شده بسیاری از افراد، کشور ایران را به‌عنوان مقصد برای دوره درمانی خود انتخاب کنند.
علاوهبر موارد مطرح‌شده، افراد زیادی برای استفاده از چشمه‌های آب گرم و یا چشمه‌های گِل افشان به برخی از شهرها مراجعه میکنند. این چشمه‌ها خواص درمانی زیادی دارند. یک نمونه ازاین‌دست مقاصد گردشگری، شهر «سرعین» است که سالانه در فصول مختلف میزبان مسافران زیادی است که برای استفاده از چشمه‌های آب معدنی به این منطقه سفر میکنند. از نمونه جاذبه‌های چشمه‌های گِل افشان میتوان به چشمه گل فشان تنگ واقع در استان سیستان و بلوچستان اشاره کرد.
- گردشگري ورزشی و ماجراجويانه: این نوع از گردشگری برای افرادی است که به ورزش علاقه‌مندند و یا بسیار دوست دارند در سفر خود هیجان زیادی را تجربه کنند. البته فعالیت برخی از رشته‌های ورزشی نیز در این دسته قرار می‌گیرد؛ برای مثال به ورزش قایق‌سواری در آب‌های خروشان میتوان اشاره کرد. فعالیت اشاره‌شده خود یکی از رشته‌های ورزشی است که نیاز به آمادگی جسمانی بالایی دارد؛ اما در برخی از نواحی که خطر رودخانه شاید کمتر است، این فعالیت به شکل تفریحی برای مسافران البته با رعایت نکات ایمنی برگزار می‌شود.
شاید بهتر باشد که این نوع سفرها را به گونه‌های ورزشی و ماجراجویانه دسته‌بندی کنیم. در بخش ورزشی هم افراد زیادی تمایل به کسب تجربیات جدید دارند. برای مثال در ورزش کوهنوردی، کوهنوردان بسیاری به شهرها یا کشورهای مختلف به‌منظور صعود به قله‌های متعدد، سفر میکنند. نوع دیگری از گردشگری ورزشی، سفر ورزشکاران رشته‌های مختلف برای شرکت در رقابت‌های مختلفی چون المپیک، جامجهانی و … است. در این نوع از گردشگری گروه ورزشی یک کشور به همراه کاروان ورزشی به منطقه موردنظر سفر میکنند، البته که این رقابت‌ها تماشاچیان زیادی را برای تشویق گروه‌های محبوب خود فرامی‌خواند.
همچنین اتومبیل‌سواری در شن‌های روان که به «سافاری» معروف است، از فعالیت‌های ماجراجویانه بسیار پرطرفدار در مناطق کویری است. علاوهبر این موارد فعالیت‌های مهیج دیگری چون «بانجی جامپینگ»، «کایت‌سواری»، «بالن‌سواری» و … نیز در این گروه قرار می‌گیرد؛ مثلا بسیاری از ساکنان مناطق غرب آلمان برای تجربه هیجان بانجی جامپینگ به کشور هلند سفر میکنند.
از انواع دیگر سفرهای ماجراجویانه، سفر با کوله‌پشتی است. برخی از افراد تنها با یک کوله‌پشتی که تمام ابزار موردنیاز سفر خود را در آن جای داده‌اند، اقدام به سفر میکنند. این نوع از سفر مزایا و خطرات خود را دارد. اغلب کسانی به دنبال این نوع سفر هستند که از ماجراجویی لذت می‌برند. به‌هرحال اینکه محل اقامت خود را ندانید یا ندانید با چه وسیله‌ای قرار است سفر کنید، شاید برای هرکسی خوش‌آیند نباشد؛ اما هستند افرادی که از این دست سفرها بسیار لذت می‌برند. هزینه این‌گونه سفرها بسیار کم است و اغلب، مسافر مدت زمان زیادی را می‌تواند در سفر باشد. حمل‌ونقل هم از طریق سیستم «هیچهایک» انجام می‌شود.
در طول سفر بکپکرها این فرصت را دارند تا با استفاده از روش‌های مختلف هزینه سفر خود را تأمین کنند. به این شکل باز هم می‌توانند از مقاصد بیشتری بازدید کنند. در ایران هم افرادی هستند که به این شیوه سفر میکنند. دراینخصوص با یک جستجوی ساده در اینترنت میتوانید با آنها آشنا شوید.
- گردشگری تجاری: در این نوع از گردشگری افراد به منظور کارهای تجاری به سفر میروند ولی در همین حین تمایل دارند از جاذبه های آن منطقه نیز بازدید کنند. این دسته از افراد تمایل زیادی به گردشگری طولانی در طبیعت ندارند. لذا برای آنها اغلب برنامه های سبکی در نظر گرفته می شود. همچنین این افراد بیشتر وقت خود را به کارهای تجاری میگذرانند و تنها زمان کمی را برای گردشگریطبیعی اختصاص می دهند.
در این بخش با انواع مختلف گردشگری آشنا شدیم. البته همان‌طور که اشاره شد تنوع گردشگری و انواع آن بسیار زیاد است و در این نوشته تنها به رایج‌ترین آنها اشاره شد. از دیگر انواع گردشگری هم میتوان به گردشگری نوستالژی، گردشگري سالمندان و گردشگري ويژه اشاره کرد. به‌هرحال بر اساس انتخاب شما در این بخش، شرایط و تمهیدات مختلف برای کسب لذت هرچه بیشتر از یک سفر بینظیر اندیشیده می‌شود.
خب اکنون زمان انتخاب نوع سفر است اگرتا پیش از این نوع سفر خود را انتخاب نمی کردید اکنون زمان آن رسیده است که بر اساس علایق و اهدافتان نوع سفرمورد نظرتان را انتخاب نمایید.
انتخاب مقصد
در مرحله بعد لازم است تا بر اساس نوع سفری که انتخاب کرده اید مقصد مورد نظر را انتخاب نمایید. در حقیقت برای انتخاب مقصد لازم است تا با تمام جنبه های نوع سفر مورد نظر خودتان آشنا باشید. به این معنا که مثلا اگر شما تمایل دارید تا به سفر های ماجراجویانه بروید لازم است تا لوازم مورد نیاز سفر را به همراه خود داشته باشید و البته با توجه به فصلی که در آن هستید مقصد خود را انتخاب نمایید. مثلا اگر در فصل گرم تابستان هستید بهتر است از مراجعه به مکان های بسیار گرم مانند کویر چشم پوشی کنید و به مناطق سرد سیر مراجعه کنید.
زمانبندی سفر
در گام بعد اما باید ببینید چقدر زمان در اختیار دارید. در این مرحله شاید لازم باشد تا شما با مرخصی گرفتن به زمان سفر خود اضافه کنید. همچنین در برخی از تعطیلات زمان مناسبی برای برخی از سفرها نمی باشد به این دلیل که به خاطر ازدحام جمعیت امکان استفاده از آن مکان عملا مبسر نیست. مثلا برای بازدید از شهر بسیار زیبای شیراز و جازبه های باستانی آن بهتر است در زمانی به غیر از تعطیلات نوروز اختصاص داده شود. زیرا در این زمان اغلب افراد تمایل دارند به این مکان بیایند به همین دلیل به علت ازدحام جمعیت امکان بازدید برای همه فراهم نیست. همچنین اگر هم زمان کمی را در اخیار دارید لازم است تا با برنامه ریزی درست علاوه بر بازدی از مکان های مورد نظر از سفر خود حداکثر لذت را تجربه کنید.
بررسی و اقدامات مالی
در قدم بعدی اما بایستی هزینه های سفر را با توجه به بودجه خودتان محاسبه نمایید. به این معنا که شما برای سفرهایتان با توجه به برنامه ریزی مالی شخصیتان مقداری بودجه در نظر گرفته اید اکنون زمان آن است تا با در نظر گرفتن هزینه حمل و نقل، هزینهای مربوط به بازدید از اماکن مورد نظر، هزینه های مربوط به اقامت گاه و سایر هزینه ها از جمله خورد و خوراک، بیمه و … محاسبه نمایید که آیا در حال حاضر امکان مراجعه به این مکان میسرایت با نه. در واقع اگر هم هم اکنون بودجه لازم را ندارید میتوانید با برنامه ریزی درست برای سفر مورد علاقه تان پس انداز کنید. هم چنین وسایلی که در منزل بلا استفاده هستند را میتوانید بفروشید. به این ترتیب هم از فضای مرتب منزل خود لذت بیشتری میبرید هم امکان رفتن به سفر مورد علاقه خود را دارید.
البته برای مراجعه به به سفر راهکارهای ارزان قیمت هم وجود دارد. به همین منظور شما می توانید به تورها با هزینهای کمتر مراجعه کنیدو همچنین از پروازهای لحظه آخر استفاده کنید.این پرواز ها گاهی در قیمت اختلاف چشمگیری با نوع عادی دارند. برای اقامتگاه هها و یا حتی نحوه حمل و نقل نیز میتوانید با رزرو از قبل در هزینه های خود صرفه جویی چشم گیری داشته باشید.
با وجود تمام این راهکارها بهتر است اگر قصد سفر با هدف مشخص دارید از همین الان برای آن پس انداز نمایید. گاهی چشم پوشی از خریدریک وسیله غیر ضروری و یا صرف نظر کردن از رفتن به یک کافه و پس انداز مبلغ آن برای مراجعه به یک سفر عالی بارایتان بسیار خاطره ساز خواهد شد.
انتخاب اقامتگاه و وسیله نقلیه
خب اکنون وقت آن رسیده تا برای خودتان اقامتگاه و وسیله سفر رزرو کنید. البته بک پکر ها همان طور که در بخش انواع سفر توضیح داده شد از این بخش معاف هستند ولی آنها باید این تمرکز را برای انتخاب مسیر و وسایل مورد نیاز صرف کنند. به هر حال اگر جزو گروه بک پکرها نیستید باید هم اکنون اقامت گاه مورد نظرتان را بر اساس نیازتان انتخاب کنید. در محصول اقامتگاه ها در مورد انواع مختلف آنها صحبت شد. برای انتخاب وسیله نقلیه مناسب هم لازم است تا بر اساس وسایل نقلیه ای که برای مقصد شما وجو دارد مناسب ترین را انتخاب نمایید. برای مثال برای مراجعه جهت اسکی تنها از ماشینهای مخصوص و یا تله اسکی می توان استفاده کرد و شاید استفاده از ماشین شخصی گزینه مناسبی نباشد. به همین دلیل باید از گزینه های موجود باقی مانده یکی را انتخاب نماییم.
اکنون نوبت به آن رسیده تا بر اساس مقصد و سفری که انتخاب کرده اید لوازم ضروری سفر خود را آماده نمایید. در این جا لازم به ذکر است که برخی از سفرها مانند سفرهای ورزشی و یا ماجراجویانه نیاز به لوازم ایمنی خاصی دارند که باید قبل از سفر حتما آنها را تهیه و یا آماده کرد. از سوی دیگر در سفرها لازم است امکانات اقامتگاهی در نظر گرفته شود تا بر اساس آن لوازم مورد نیاز انتخاب شوند. به این معنا که برخی از هتل ها امکانات بسیاری را در اختیار مسافران قرار می دهند، در این حالت دیگر نیازی نیست تا تمام این لوازم را دوباره به همراه داشته باشیم. اما برخی از مسافران مانند بک پکرها لازم است تا تمام لوازم مورد نیاز خود را به دقت انتخاب نمایند. زیرا درست است که بهتر است حد اقل لوازم را به همراه داشته باشند اما در عین حال به دلیل اینکه در بسیاری از موارد شاید به اقامت گاه ها نتوانند مراجعه کنند بهتر است تا وسایل مربوط به خواب مانند پتو و کیسه خواب را به همراه داشته باشند تا در مواقع ضروری دچار مشکل نشوند.
بیمه سفر
گام بعدی تهیه بیمه سفر است. متاسفانه بسیاری از گردشگران این مرحله راجدی نمیگیرند. شما برای سفر خود نیاز دارید تا بیمه مناسب نوع سفر خود را تهیه کنید تا در صورت بروز حوادث بتوانید از خدمات بیمه استفاده کنید. باز هم تاکید میکنم تهیه بیمه راجدی بگیرید.
برنامه ریزی تفریحات
اکنون وقت آن رسیده تا تفریحات و فعالیت های مورد نظر خود را برنامه ریزی کنید. به یاد داشته باشید که در سفر درست است که باید فرصت را غنیمت شمرد اما به هر قیمتی هم نباید به تمام فعالیتها رسید. در واقع اغلب ما در سفرها به دنبال تجربه های جدید هسیتم و شاید در نهایت بازدید از اماکن مختلف برایمان مطرح باشد به همین دلیل اگر در سفر به هر علتی به هر کدام از فعالیت هایی که برنامه ریزی کرده اید نرسیدی نگران نباشید شما چیزهای با ارزشتری را به دست آورده اید.
لذت ببرید
و اما گام آخر. اکنون بعد از این همه بررسی و برنامه ریزی که انجام داده اید و سعی کرده اید تا آنها را مو به مو اجرا کنید نوبت به آن رسیده تا از سفر خود لذت ببرید. به این معنا که شما تمام تمهیدات لازم را برای یک سفر ناب و خاطره انگیز اندیشیده اید و اکنون با خیال راحت از سفر خود لذت ببرید. همیشه به یاد داشته باشید که در تمام مراحل با وجود برنامه ریزی و تلاش شما باز هم ممکن است مشکلاتی به وجود آید با صبر و حوصله برای مشکلات احتمالی راه حل بیابید و بر اساس آن اقدام کنید.
خوشحال میشویم اگر این مراحل را اجرا کردید تجربه خودتان را با ما در میان بگذارید. ایمل ما INFO@ZAHRAPARSAI.COM است.
